Museumbezoek

Als je kunst kijkt, zie je meer.

Museum Belvédère heeft in het voorjaar een sympathieke oproep gedaan:

Artist call Stay tuned/keep connected!

Vandaag gingen we een kijkje nemen, op de eerste dag dat het museum weer open mocht. Er was een route. Dat is soms lastig, want je kunt elkaar niet altijd passeren. Op populaire plaatsen (die we al kenden) namen medebezoekers uitgebreid de tijd om alles te bekijken. Terecht, maar daardoor kun je niet in je eigen tempo rondkijken. Mijn kijkstrategie is gewoonlijk: eerst vrij snel een indruk opdoen, om daarna terug te gaan naar wat me getroffen heeft of waar ik vragen over heb. Dat lukte niet. Toch heb ik weer veel nieuws gezien met Werkman en Gubbels als heldere hoogtepunten. In het horeca-gedeelte (nu zonder horeca) had Gjalt Blaauw de ruimte gekregen. Olphaert den Otter in de andere zaal was zeer indrukwekkend. Vooral de ‘shelters’ vond ik prachtig. En met wat een meesterschap geschilderd!

In een nieuw getimmerd klein kabinetje vonden we Stay tuned, keep connected. Drie lange vitrines met 100 werken op smartphone-formaat van zeer uiteenlopende kunstenaars. Direct nadat de deur openging was er een ware run op de inhoud, werd ons verteld. Toen wij er waren stond de rode-stippenregen al tot halverwege. Dwaze ochtend!

Stay tuned, keep connected! Schat, ik heb de boom omgehakt. Il faut cultiver notre jardin.

Stay tuned/keep connected!

Op dit moment presenteert Museum Belvédère honderd kunstwerken op telefoonschermformaat, waaronder ook eentje van mij: Schat, ik heb de boom omgehakt, grafiet, oliepastel en pigment op papier, collage, mei-juni 2020.

En zojuist:

Als je kunst kijkt, zie je meer

Natuurlijk wordt tijdens het bezoek aan het museum het oog weer geactiveerd. De blik richt zich op onverwacht moois. Dat oog krijgt hulp van een camera om te focussen en het beeld te bewaren.

Even bijpraten

cultiver notre jardin

“… mais il faut cultiver notre jardin”, liet Voltare zijn personage Candide in 1759 al zeggen. Want als er plagen in de wereld rondgaan, kun je niets beters doen dan je tuintje harken.

Al een tijdje heb ik op deze plaats niets van me laten zien. Het wordt tijd om dat goed te maken.

Inmiddels hebben we met zijn allen een half jaar achter de rug waarin er veel is veranderd. En ook veel niet. De mensheid is er bijvoorbeeld niet liever of verstandiger op geworden. Hoewel genoeg mensen op het tegendeel hoopten, viel dat te verwachten. Dat bedoel ik niet cynisch, ik constateer gewoon een feit.

… mais il faut cultiver notre jardin

In eerste instantie overviel de ernst van de pandemie me. De expositie in Ruimte P60 liep met een lockdown af in plaats van met een finissage. Vlak daarvoor nog hadden we een aantal drukke evenementen meegemaakt. Zoals half Nederland had ik plotseling helemaal geen afspraken en opdrachten meer en een lege portemonnee in het vooruitzicht.

Ik bleek geen ‘echte’ kunstenaar, want tot iets van ‘echt’ werk kwam ik niet. Terwijl ik in m’n hoofd steeds aan het resetten was op basis van de nieuwsberichten, kon ik me niet goed concentreren op iets maken. Zoals heel Nederland besloot ik van de nood een deugd te maken en de lege tijd te vullen met opruimen, maar daaraan ben niet eens echt begonnen toen ik me realiseerde dat ik de troep niet kwijt kon. Net als iedereen bakte ik taarten en zoals iedereen wandelde ik in het bos, waar ik alweer snel mee ophield omdat ik daar ‘iedereen’ tegenkwam.

Zoals iedereen met een tuin wijdde ik me aan de tuin. De moestuin was nog nooit zo goed georganiseerd.

Buiten was het chaos,

mais il faut cultiver notre jardin

Voltaire, Candide

Inmiddels

Heb ik samen met collega’s een lessenserie voor groep 8 gemaakt voor Wortels en Vleugels van Kunst & Coo. Voor Stichting Vierplus heb ik essentie iQ, een papieren tentoonstelling vormgegeven. Er komen weer mondjesmaat opdrachten binnen van het Gevangenismuseum en van scholen. En dankzij onze regering hoeven we niet te verhongeren. De wereld is dan wel niet liever geworden, er lijkt alleen maar méér chaos te ontstaan, maar we komen weer buiten het tuinhek.

il faut cultiver notre jardin

Toch nieuw werk

Een kleintje.

Binnenkort presenteert Museum Belvédère een groot aantal kunstwerken op telefoonschermformaat van kunstenaars uit Friesland, waaronder ook eentje van mij: Schat, ik heb de boom omgehakt, grafiet, oliepastel en pigment op papier, collage, mei-juni 2020.

Kunstlokaal №8

Bezoekers weten Kunstlokaal №8 weer te vinden, waar we ‘in de tussentijd’ de serie Blockbusters bedachten, Pim Trooster even een pop-up tentoonstelling maakte in de tuin en we toch alweer de derde duotentoonstelling presenteren sinds de lockdown.

Nieuwe plannen zijn in de maak. En mocht er weer een lockdown komen, dan gaan die nieuwe plannen door! Want: “il faut cultiver notre jardin”.

Oogst ver buiten het tuinhek

Kunst en inspiratie in Rotterdam

Object: kunst, design, mode en architectuur

Het stormde tussen de haven-inhammen. We lieten ons snel naar binnen blazen. Om deze tijd was het nog rustig in het gebouw. Wat werd ik blij van Object! Het heldere daglicht in het ruime Haka-gebouw liet de getoonde werken prachtig uitkomen. Zoals de fragiele, open ijzeren kubussen van Anne Rose Regenboog op de ruwe wand en het korstmostapijt van Lizan Freijsen op de vlekkerige grijze betonvloer. Verder verrassende beelden van Lieve Rutte, speelse objecten van Dominique Zwartelé, filosofische oplossingen van Bas Ruis, die nutteloos lijken maar heel handig kunnen zijn. Een indrukwekkende verzameling miniatuurtractoren van Floris Hoving, bijzondere keramische kunst objecten van Emilie Bobek, strakke lichtobjecten van Ingrid Roos. Prachtige kleurweefsels van Raw Color, hele mooie schoenen van Raphia en alle goeds wat ik dan nog vergeet. Met opzet vergeet ik de best-wel-leuk-maar-niet-meer-dan-dat-kadootjes, die er helaas ook waren.

Lizan Freijsen

Rond het Haka-gebouw waren de ateliergebouwen van de kunstenaars die in het gebied werken ook te bezoeken. Maar de tijd dwong ons naar de Van Nellefabriek.

Art Rotterdam: de kunstbeurs

We begonnen bij de zaal waarin Prospects & Concepts te zien was, nieuw talent dat gesteund wordt door het Mondriaan Fonds. Ik moest even omschakelen van de helderheid van Object naar de niet altijd zo duidelijke, maar wel betekenisvolle dingen die hier getoond werden. Kunst die nog geen herkenning oproept, die om concentratie en aandacht vraagt en visueel niet altijd sterk genoeg overkomt. Ik moet bekennen dat ik in de drukke ruis van de beurs de rust niet had om hierin mijn weg te vinden. De chaotische inrichting, met de horeca middenin, hielp ook niet echt.

Zeer incomplete verzameling mooie werken op Art Rotterdam.

De beurs, met galeriepresentaties, was over het algemeen niet heel verrassend. Wel een feest der herkenning, veel moois gezien: Evy Jokhova, Ruud Kuijer, Katrin Bremermann, Jerôme Touron, Hans Houwing, Carlos Aires, Willy de Sauter, Michael Johansson, Sjoerd Buisman, Tom Claassen. Van alles gemist ook en veel te weinig foto’s gemaakt. Te kort tijd voor zoveel kunst, zoals altijd. Maar gelukkig zijn er de websites, om dingen op te zoeken en na te genieten.

Gesignaleerde trends:

  • De kleur roze
  • Vilten oplossingen voor galmende ruimtes
  • Druipende verf- of glimmende kunststof lagen (alweer wat langer maar nog steeds niet voorbij)
  • Reacties op de afwezigheid van de piemels van antieke marmeren beelden
  • Bezems
  • Voorwerpen van doorschijnende kunststof platen in zachte snoepkleuren
  • Pijpleidingen
Naast de kunst, Art en Object Rotterdam
Naast de kunst, Haka-gebouw, Rotterdam

Natuurlijk moet ik ook reflecteren. Naast de kunst kijk ik anders naar de onnadrukkelijke omgeving. Vergeten hoekjes krijgen betekenis. Niet helemaal zonder gevaar: ik viel bijna naar beneden omdat er iemand tegen me aan struikelde terwijl ik naast het trapgat hurkte om de foto te maken van het tegelpatroon.

Inspiratie cadeau!

inspiratie cadeau

Van een lieve vriendin kreeg ik een heel bijzonder verjaardagscadeau. Die verjaardag is al even geleden, het cadeau mocht ik afgelopen weekend ‘uitpakken’.

Vrijdag

Het begon met een veerboot. Daarna een kamer met prachtig uitzicht over de Waddenzee. Eigenlijk was dat al genoeg.

Maar het eiland wekt een verlangen op naar uitwaaien en zoute vlagen in je gezicht en licht en hoge luchten. Dus gingen we fietsen, tegen de wind in tegen de duinen op, langs het Groene Strand en het Donkere Bos. Daarna te voet langs Griltjesplak, over de zeereep het ruige strand op.

Terug bij de haven zochten we bescherming in het Wakend Oog met muntthee en warme broodjes.

Zaterdag

De volgende dag begon met een stralend blauwe hemel boven het drooggevallen wad. Het was windstil. Kort daarop veranderde het blauw in nevelig lichtgrijs. De windstilte bleef, zodat we zonder enige moeite over de waddendijk naar de Wierschuur fietsten, langs duizenden drukdoende vogels.

De hemel leefde, het wad leefde, het water leefde en alles riep. Ganzen, wulpen, scholeksters, strandlopertjes en allerlei vogels die ik niet ken.

De rust over de dijk, landinwaarts, was opvallend, met hier en daar het zingen van kleine vogels in de struiken.

Na een korte stop in het Heartbreak Hotel, dat geen hotel is maar een strandpaviljoen waar je heerlijke taart kunt eten,  zochten we het strand op. Het was inmiddels vloed. Op de grens tussen land en water kwamen groepen meeuwen bij elkaar, vlogen ineens massaal op en daalden even massaal verderop weer neer, als golven, maar met grotere interval.

Altijd weer is de vloedlijn anders. Deze keer lagen er een massa zee-egels, krabben, scheermessen, zeesterren en een enkel bosje wier met felgekleurd touw. Daartussen vond ik opvallend veel kleine dode platvissen, op hun gekleurde boven- of witte onderzijde. De meeuwen aten niet van de vissen. Waren ze al te lang dood? En hoe kwam het, dat ze stierven? Ze lagen zo mooi, zo teer stil.

Met rode wangen van de buitenlucht aten we later in het dorp garnalenkroketjes met de smaak van zee. Vanachter de zoute ruiten van de snelboot verdween het eiland snel achter ons. Het nagenieten begon al.

Ik kreeg niet alleen twee dagen wandelen en fietsen, maar vooral ook inspiratie cadeau. En het is waar: ervaringen krijgen is veel fijner dan spullen.

Sterk zwart ijs

Wintersprookje

Het zou hard gaan vriezen en binnen een paar dagen zouden we kunnen schaatsen! Ik hield de berichten en het ijs in de buurt in de gaten. Zaterdag zorgde ik voor wintervoer voor de vogels in de tuin. Zondag waren de vijver en de sloten al grotendeels dichtgevroren, maandag was er niet veel bijgekomen. De zon scheen behoorlijk warm en ’s middags verschenen er weer overal natte plekken. Het ijs op de vijver dooide zelfs weer weg, en ik zag voor het eerst van mijn leven een ijsvogel! In onze eigen tuin!

ijs
Ijs en sneeuw op de Tjonger bij Nijeberkoop

Dinsdag kwam er hier en daar sneeuw uit de lucht. Het zag er mooi uit, met die wolkenformaties boven dat wit, maar schaatsbaar ijs bleef nog even ver weg.

Kriebels

Woensdag kwamen er berichten dat er toch echt hier en daar geschaatst werd op open water. De wind was akelig koud en hard, dus nee, we gingen niet op onderzoek uit. Donderdag ook nog niet. Die dag moesten we een probleem met de c.v. oplossen. Bovendien werd ernstig gewaarschuwd voor gevaarlijke situaties vanwege windwakken en nog maar net dichtgevroren dunne plekken. De belofte van schaatsen lokte echter hevig.

Laatste kans

Vrijdag pakten we ons goed in en gingen op weg naar echt ijs.

Het autoportier sloeg uit mijn handen. De wind drong onmiddellijk door al mijn lagen kleren. Met koude vingers trok ik snel de veters van mijn schaatsen stevig aan. Het was twee jaar geleden, dus het voelde even wiebelig onwennig.

Het ijs bleek keihard, zwart en dik. Op de meeste plaatsen dan, want er bleven verraderlijke open gaten met golvend blauw water.  Daaromheen was het ijs veel dunner, evenals uit de wind in de felle zon tussen het riet. Dus we bleven daar een flink stuk uit de buurt op de dikke veilige plekken. Zaterdag gingen we nog een keer. De wind was wat minder en er waren iets meer mensen, maar echt druk was het niet. Een heel rondje zat er nog steeds niet in doordat in het midden een strook van het meer nog open lag. Dus schaatsten we eerst met de wind mee naar de westkant, dan achter een smalle strook riet en elzen langs tot aan een koud open stuk.

IJs van dichtbij

Onder mijn ijzers zag ik plotseling een vis in het ijs! Een brasem die ingevroren was geraakt, waarschijnlijk al dood.

Als je goed kijkt, is er van alles te zien in de bevroren laag. Patronen van scheuren, luchtbellen, kristallen bovenop, grote ijsbloem-motieven.

Halverwege besloten we toch maar om te keren. De wind was snijdend koud, maar weer eens op de schaatsen staan op echt natuurijs is een ervaring die ik niet wil missen.

Er staat alweer water in de vijver in de tuin.

IJs, ijzer en kijkpret

Vrijdag 9 februari

Tussen de spoorlijn en de A28 bij Wolvega ligt een waterrijk driehoekje. Het is een beetje een vreemd gebied, dat wordt ontwikkeld voor recreatie. Ruig, lieflijk en urbaan tegelijk. Het lawaai van het verkeer en van treinen verstoort de stilte van het stijve riet in het ijs niet. Mannen in verwarmde graafmachines scheppen nieuwe natuur in de marge van de bebouwing, terwijl mensen met mutsen op langs de ijzeren rijplaten honden uitlaten.

Kijkpret langs de waterkant

Op het pad langs de Linde snijdt de wind in mijn gezicht. In de bocht is het water bevroren tot verstijfde golven en luchtbellen. De waterspiegel moet gedaald zijn, zodat het water in laagjes is vastgevroren. Het is koud, erg koud. Met de lopende tentoonstelling in Kunstlokaal №8 nog op het netvlies, kijk ik anders en vallen me nieuwe details, kijkhoeken en composities op. Ik keer om en met de wind in de rug nu heb ik alle rust voor kijken en fotograferen. De zon zet alles in een feestelijke gloed.

Zomaar een zomeravond in augustus

Geur

In lange banen lag het gras donkergroen te drogen op een helgroene ondergrond. Die geur van gemaaid gras, hoe omschrijf je die? Overal gromden de combines om het gras binnen te halen.

Achter de stal van een boerderij dook een rood frame op in de vorm van een huis. Ik fietste de weg af, de lage zon achter me, onder een poort van oude eiken.

Kap

Verderop zag ik grote machines achter de bomen. Of nee, waar waren de bomen!
Mijn fiets liet ik tegen het paaltje naast de greppel. De ingang van het natuurgebied zag eruit alsof er een ramp had plaatsgevonden. Een paar dagen geleden nog een idyllisch graspad, geflankeerd door bomen en struiken langs een ruig veld vol bloemen, was alles nu kaal, op enkele hoge stammen na. Uitgekleed, plat geragd.
Achter twee grote bosbouwvoertuigen doemde een lange heuvel op van houtsnippers. Er stegen rookpluimpjes uit op. Het broeide al. Twee jonge mannen in overall namen luid roepend trotse foto’s van de kaalslag en elkaar.

Het pad bleek aan alle kanten geblokkeerd met schrikdraad. Het voetgangershek was vastgezet. Ik kon er niet door. Daarom deed een van de mannen het hek voor me open en daarna weer dicht, toen reden ze samen weg met een vracht houtsnippers.

Aan het eind van de kaalslag was het pad ook afgesloten. Nadat ik de handgreep met het schrikdraad had losgemaakt en weer vast, wandelde ik rechtsaf langs de grove rijsporen van de boswerkers, die tot ver langs de bosrand voerden. ‘Maar het wordt vast heel mooi’, zei ik tegen mezelf, ‘over een jaar of drie’.

Pad

Waar het pad linksaf buigt en daarna rondom over de Pingoruïne voert, was de uitgang afgezet met roodwit plastic lint en de mededeling: “wegens wekzaamheden geen toegang”. Om de wandeling te vervolgen, werd een omweg voorgesteld. Ik stond aan de verkeerde kant van het lint en volgde een alternatieve route: het koeienpad langs de greppel tot aan een houtwal waar de zwarte oerrunderen altijd tegen de stammen schuren. Daar was alles nog als vanouds. In het gras zag ik plotseling overal Grote Parasolhoeden! Ik kon mijn geluk niet op!

Een mooie zomeravond

Op de terugweg liep ik door het bos naar het pad rond de plas. Vandaar naar de andere uitgang om de voorgestelde omweg te nemen terug naar mijn fiets. Een ree stond stil te grazen. Toen hij mijn camera hoorde ging hij ervandoor. De pinken in de wei kwamen op een holletje naar me toe en renden toen holderderbolder naar de boerderij. Achter de fruitbomen zong iemand. Het was een mooie zomeravond.

P1340454

Falke Pisano – The value in mathematics

Wiskunde, taal, beeld en menselijke relaties.

Is wiskunde natuur of cultuur? Wiskunde, is dat een taal, en is wiskundetaal universeel? Is wiskundetaal altijd exact? Kun je een waarneming beschrijven met een wiskundig concept, en klopt dat concept dan ook met de sociale en economische werkelijkheid? Bijvoorbeeld: je hebt tien vissen. Je geeft je broer er drie. Hoeveel vissen heb je over? Dat kunnen er zeven zijn. Dat leren we op school en er is maar één goed antwoord. Maar in een andere sociale context zijn het er nul, want vissen deel je met elkaar. In een nog weer andere kunnen het er zestien zijn, want met elke gift is de ontvanger verplicht het cadeau drievoudig terug te betalen. Daarover en meer gaan de film en de tentoonstelling van Falke Pisano.

De film maakt deel uit van de kunstroute Beaufort buiten de grenzen. Gezien in Knokke, locatie Het Zwin.

The value in mathematics

The value in mathematics asks questions surrounding the relationship between universal and particular; curricular versus cultural responsibility in education; and globalism and pluralism through the lens of logic, scientific research and abstraction–all of which are also pertinent issues in contemporary art.

via Falke Pisano – [Text] Introduction The value in mathematics (2015).